Kertsmis

Auteur: Marcel Braekers
Datum: 25-12-2022
Liturgische tijd: Kersttijd
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023
Lezingen: Jes.52, 7-10 ¬¬| Hebr.1, 1-6 | Jo.1, 1-18 of 1-5.9-14

 

Geboren in de stilte van de nacht

“Toen alle dingen zich midden in het zwijgen bevonden en de nacht in haar loop op het midden van haar baan stond, kwam van bovenaf, van de koninklijke troon, een verborgen woord in mij neer (dum medium silentium tenerunt omnia et nox in suo cursu medium iter haberet)”. Met dit citaat uit het boek Wijsheid en Job begint Meister Eckhart zijn mooie Kerstpreek. Belangrijk om weten is dat in de tijd dat hij preekte men vooral de menselijkheid van Jezus beklemtoonde. Figuren als Bernardus van Clairvaux en Franciscus van Assisi speelden daarbij een belangrijke rol. Ze waren vooral gegrepen door het immense lijden en de vernederende kruisdood van Jezus. Deze aandacht was niet toevallig want we spreken over ‘die waanzinnige dertiende en veertiende eeuw’ waarin naast mislukkingen van de oogst, de gesel van de pest Europa teisterde en oorlogsbendes het leven van mensen omverhaalden. De afbeeldingen van het kruis tonen in tegenstelling tot de daarvoor liggende tijd een verwrongen, smartelijke Christus die troost moest zijn voor iedereen in eenzelfde situatie. Ook de geboorte, het bezoek van de wijzen, het leven van de kleine Jezus werden om dezelfde reden kleurrijk voorgesteld, bedoeld om mensen op een concrete en levendige manier tot geloof te brengen. Niet toevallig was Franciscus de eerste die de stigmata in zijn lichaam kreeg en was hij het die voor het eerst met een kerststal op de verbeelding van het volk wilde inspelen. Men wilde aan mensen troost bieden en hen op een levendige wijze in contact brengen met dit lijden maar ook door genade getekend leven. Eckhart huiverde van deze evolutie en vroeg zich af of dit het juiste antwoord was op het probleem van het lijden en of mensen door die visuele vondst tot geloof zouden komen. Hebben de kerststallen die zo mooi en levendig het stadsbeeld kleuren enige invloed op gelovigheid? Of: voelen mensen zich getroost bij het besef dat er nog iemand is die lijdt?

Lees meer

4e zondag van de advent (jaar A)

Auteur: Bernard De Cock
Datum: 18-12-2022
Liturgische tijd: Advent
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023

Het was pas ná de dood van Jezus dat voor zijn volgelingen ten volle duidelijk was geworden wie hij geweest was en wat hij betekend had. Wie was die gedreven man? Wie was die liefdevolle figuur? Wie was Jezus nu eigenlijk geweest? Na zijn dood hebben zijn volgelingen gesproken over wat ze beleefd hebben met hem. Ze hebben samen herinneringen opgehaald aan wat hij voor hen en voor zovele mensen had gedaan. Ze hebben zijn uitspraken terug opgediept. En vooral: ze hebben elkaar verteld hoe sterk de figuur van Jezus hun leven op dat moment verder inspireerde. Welnu, de herinnering aan die fantastische belevenissen met Jezus hebben de evangelisten, jaren nà de feiten, vastgelegd in hun evangelies, ten dienste van de eerste christelijke gemeenschappen. Niet als een exacte droge geschiedschrijving, maar als een enthousiaste vertelling om te begeesteren. En de rode draad die door dat enthousiasme loopt, is onmiskenbaar: Hij is de Messias. Hij is Zoon van God. Hij leeft.

Lees meer

4de zondag van de advent (2022)

Auteur: Bernard de Cock
Datum: 18-12-2022
Liturgische tijd: Advent
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023
Lezingen: Jes.7, 10-14 | Rom.1-17 | Mt.1, 18-24

 

Het was pas ná de dood van Jezus dat voor zijn volgelingen ten volle duidelijk was geworden wie hij geweest was en wat hij betekend had. Wie was die gedreven man? Wie was die liefdevolle figuur? Wie was Jezus nu eigenlijk geweest? Na zijn dood hebben zijn volgelingen gesproken over wat ze beleefd hebben met hem. Ze hebben samen herinneringen opgehaald aan wat hij voor hen en voor zovele mensen had gedaan. Ze hebben zijn uitspraken terug opgediept. En vooral: ze hebben elkaar verteld hoe sterk de figuur van Jezus hun leven op dat moment verder inspireerde. Welnu, de herinnering aan die fantastische belevenissen met Jezus hebben de evangelisten, jaren nà de feiten, vastgelegd in hun evangelies, ten dienste van de eerste christelijke gemeenschappen. Niet als een exacte droge geschiedschrijving, maar als een enthousiaste vertelling om te begeesteren. En de rode draad die door dat enthousiasme loopt, is onmiskenbaar: Hij is de Messias. Hij is Zoon van God. Hij leeft.

Lees meer

3e zondag van de advent

Auteur: Ignace d'Hert
Datum: 11-12-2022
Liturgische tijd: Door het jaar
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023

Johannes zit in de gevangenis. Dat komt er van wanneer je de mensen van aanzien de mantel uitveegt. Het zal hem ook zijn hoofd kosten. Hij blameert  “en plein public” Herodes Antipas die de vrouw van zijn broer Filippus geschaakt heeft. Hij trekt van leer tegen de priesters, die zakkenvullers. Johannes klaagt aan dat er zo weinig gerechtigheid is. Zo weinig barmhartigheid. Dat wees en weduwe aan hun lot worden overgelaten. Hij revolteert. “De bijl ligt al aan de wortel van de boom. Iedere boom die geen vruchten draagt wordt omgehakt en in het vuur geworpen”. U begrijpt het: Johannes staat aan de Klaagmuur. Hij kan niet overweg met zoveel schijnheilig gedoe.

Jezus heeft respect en bewondering voor Johannes. Hij zegt dat hij de grootste profeet is tot nog toe. Nog nooit was iemand zo gedreven en eerlijk en trouw aan de traditie als hij. En tegelijk zegt Jezus dat de kleinste in het rijk der hemelen groter is dan hij. Vreemde uitspraak is dat. Enerzijds wordt Johannes  door Jezus geprezen: hij stelt het onrecht in zijn dagen onverbloemd aan de kaak. Zo hoort het ook voor een profeet. Anderzijds begrijpt Jezus dat Johannes wellicht in de greep is van de ontgoocheling. Dat hij vooral opnieuw orde op zaken wil, uitroeien wat onrecht is, recht zetten wat krom is. De joodse identiteit trouw zijn.

En nu, tot in de gevangenis toe, verneemt hij allerlei geruchten over die Jezus. Positieve klanken: dat is duidelijk. Maar ook, dat Jezus er een eerder permissieve houding op na te houdt wat de beleving van de wet betreft. En inderdaad. Jezus geeft een eigen invulling aan de joodse identiteit. Hij gaat om met tollenaars en publieke vrouwen. Hij treedt de sabbat met voeten. En hij zoekt contact met heidenen. Het is allemaal niet erg kosjer volgens Johannes. En dus stuurt hij zijn leerlingen met de vraag wat hij zinnens is te doen. Of hij een einde komt maken aan de beroerde tijd waarin ze leven. Samen met zoveel joden kijkt Johannes uit naar een bevrijder. In elk geval een sterke leider. Iemand met groot gezag. Zo denkt ook Johannes.

Tegen deze achtergrond moet het optreden van Jezus ontgoochelend zijn. Hij is vooral begaan met de doodgewone behoeften van mensen. Dat er zorg is voor zieken, dat doven en blinden niet aan hun lot worden overgelaten, dat de armen goed nieuws mogen horen. Dat kan toch niet cynisch bedoeld zijn. Wat Jezus hiermee zegt is niets anders dan dat de profetie van Jesaja (Jes 61,1) nu in vervulling gaat. Dat is absoluut niet wereldschokkend. Zoals ook Jezus niet de imposante held is waar velen naar uitkijken. Jezus brengt in geen geval een herstel van de oude orde. Hij brengt iets nieuws, dat tegelijk zo oud is als de menselijke verzuchting naar vrede en gerechtigheid.  

Anders dan Johannes kijkt Jezus naar de toekomst. Wat voorbij is komt nooit terug. Hij wil vooruit kijken. De mogelijkheden grijpen die zich aandienen. Het is vandaag niet anders. Er is veel waarover mensen treurig en zelfs kwaad kunnen zijn, een groot gevoel van onmacht. De complete onzin van de oorlog. Zoveel ellende en ondraaglijk lijden. De leugens die de wereld worden ingestuurd. Het toedekken van financieel gesjoemel ten nadele van hen die nu reeds tekort hebben. De waslijst lijkt eindeloos.

Er is wellicht inspiratie te vinden bij de onlangs overleden rector van de universiteit Brussel: Caroline Pauwels. Zoals iedereen beseft zij ook dat er veel onopgeloste problemen zijn. Maar zij weigert te berusten in de onmacht. Je kunt, zelfs in donkere dagen, naar de toekomst kijken. Niet om de problemen toe te dekken. Maar om ondanks alles, positief in het leven te staan. Ook dat is macht. Zij het een andere macht dan de muren die her en der worden opgetrokken om eigen belangen te beschermen. Wij hebben de macht om onze energie te investeren in wat wél mogelijk is. Het is de visie van C.P. die aansluit bij het possibilisme. Laat ons zoeken naar wat mogelijk is en daarin investeren. Muren die mensen buiten sluiten zullen er altijd zijn, maar we hoeven ons daardoor niet lam te laten slaan. Er is creativiteit, macht, die muren kan ondergraven. Er zijn zoveel mensen in allerlei sectoren die het beste van zichzelf inzetten: het is de macht om niet op te geven. Dat mag je een adventshouding noemen. Dat we het verlangen naar een goede wereld diep in ons hart, levend houden. En dat we tegelijk oog hebben voor wat haalbaar is. Mag het een wens zijn die we met elkaar delen.

Laten we die verwachting ook uitzingen: neerdalen als dauw uit de hemel: 358.

.

 

3de zondag van de advent (2022)

Auteur: Marie-Jeanne Dylst
Datum: 11-12-2022
Liturgische tijd: Advent
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023
Lezingen: Jes.35, 1-6a.10 | Jak.5, 7-10 | Mt.11, 2-11

 

Matteüs 11,2-11

Johannes de Doper heeft de Messias aangekondigd, en hij verwacht hem.

Maar hij zit in de gevangenis. Hij had immers Herodes verweten dat hij leefde met de vrouw van zijn broer Filippus (Matteüs 14,3).

Zijn leerlingen houden hem echter op de hoogte van de gebeurtenissen rond Jezus.

De verwachting van de Messias gaat immers  alle kanten uit.

*Er is de voorspelling van de profeet Micha

die de geboorte aangekondigde, te Betlehem, van een bevrijder van Israël

Die voorzegging leeft nog levendig in het geheugen van zowel de officiële joodse instanties als van het volk

*Er waren de Zeloten die een soort 'Bevrijdingsfront' van Israël vormden.

De Joodse geschiedschrijver Flavius Josephus stelt ze voor als 'lieden die menen dat God de enige heer en meester is' .

Lees meer

2de Zondag van de Advent

Auteur: Philippe Cochinaux
Datum: 04-12-2022
Liturgische tijd: Advent
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023
Lezingen: Jn

Al meer dan vier eeuwen had in Israël geen profetische stem meer weerklonken. Tot plots de stem van Johannes de Doper roept in de woestijn. “Adderengebroed! Reeds ligt de bijl aan de wortel van de bomen. De wan heeft God in zijn hand en Hij zal zijn dorsvloer grondig zuiveren. Bekeert u!” Eeuwenlang hebben deze zinnen allicht vele christenen bang gemaakt. Zoals een hedendaags filosoof het uitdrukt: “jullie verkiezen een God die tiert, de wenkbrauwen gefronst uit haat, het voorhoofd geplooid, de bliksem in de hand, een vreselijke Vader”. Sommige profeten gebruiken nog steeds dit soort taal in een poging te overtuigen door angst voor God in te boezemen, in een poging te bekeren door de ander steeds in te sluiten in een dynamiek van zonde. Maar is de zonde wel van deze orde?

Lees meer

2de zondag van de advent (2022)

Auteur: Marc Christiaens
Datum: 04-12-2022
Liturgische tijd: Advent
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023
Lezingen: Jes.11, 1-10 | Rom.15, 4-9 | Mt.3, 1-12

 

Bekering

Erg zachtzinnig is het taalgebruik van Johannes de Doper niet. En dat het volk massaal vanuit Jeruzalem, Judea en de Jordaan­streek naar hem kwam luisteren, zoals Mattheüs suggereert... daar heb ik zo mijn twijfels over. Vergeet niet dat Johannes de Doper een wat zon­derlinge figuur was die in de woestijn rondzwierf. Dat is nu niet de plaats waar mensen massaal eventjes naartoe trekken voor een dagje-uit.

Heel anders van toon was onze eerste lezing. Jesaja schildert een idyllisch tafereel waarin "de wolf en het lam samenwonen, de panter zich neervlijt naast een geitje, het kalf en de leeuw in dezelfde weide rondhuppelen en kinderen risicoloos in de buurt van een slangen­nest kunnen spelen". Ik vrees dat ook dit poëzie­program­ma destijds geen hoge kijk- en luistercijfers haalde.

Lees meer

1ste Zondag door het jaar

Auteur: Ignace d'Hert
Datum: 27-11-2022
Liturgische tijd: Door het jaar
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023

Vandaag gaan we opnieuw de advent in. De donkerste weken van het jaar. We prijzen onszelf gelukkig dat na de duisternis van de winter het licht van de lente opnieuw doorbreekt. De natuur leert het ons. Zij spreekt van sterven en opnieuw geboren worden. Gedurende eeuwen hebben mensen hierop vertrouwd. De natuur als betrouwbare gids, als hoop op een nieuw begin. Vandaag echter lijkt niets nog zeker. We weten niet of de natuur nog te vertrouwen is. Ons hart krimpt ineen bij de vele overstromingen, bosbranden en epidemieën die ons teisteren. Bij elke natuurramp wordt ons vertrouwen op de proef gesteld.

Lees meer

1ste zondag van de advent (2022)

Auteur: Antoinette Van Mossevelde
Datum: 27-11-2022
Liturgische tijd: Advent
Liturgische jaar: A
Jaar: 2022-2023
Lezingen: Jes.2, 1-5 | Rom.13, 11-14 | Mt.24, 37-44

 

Op deze eerste adventszondag mogen we weer dat prachtig visioen van Jesaja horen. God wijst de volken de weg en ze betreden zijn paden. Recht wordt gedaan en alle oorlogswapens worden omgebouwd tot werktuigen voor de landbouw. Zwaarden tot ploegscharen, speren tot sikkels. Niemand die nog oorlog leert.

Voor de joden staat Jeruzalem symbool voor deze droom van recht en vrede. De liturgische kalender houdt ons bij het begin van de advent deze droom weer voor ogen. Ongeacht de concrete omstandigheden waarin we leven. In weerwil van het geweld en de oorlogen die op zovele plaatsen in onze wereld mensen teisteren. Misschien is het wel juist in dergelijke omstandigheden van belang dat we ons die droom herinneren. Dat we ons herinneren waartoe we opgeroepen worden. Misschien is het de wijsheid van de liturgie om ons ervoor te behoeden mee te gaan in de dodelijke logica van geweld, die zo gemakkelijk de overhand neemt.

Lees meer

Preek van de week

Inschrijving

Indien u iedere week een voorstel van preektekst van een dominicaan of een lekendominicaan wilt ontvangen, vragen wij u om uw inschrijving te bevestigen door te klikken op de link. Wij danken u bij voorbaat voor uw interesse in ons initiatief.

Onze preken

  • 1
  • 2